Bệnh gout là tình trạng phổ biến liên quan đến sự tăng cao nồng độ acid uric trong cơ thể. Tùy vào mức độ bệnh, acid uric có thể được kiểm soát bằng thuốc hoặc thông qua chế độ sinh hoạt hợp lý. Một yếu tố then chốt giúp giảm acid uric hiệu quả chính là xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết mà không làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Vậy ăn gì để đào thải acid uric? Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình này, giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện sức khỏe toàn diện.
Những thực phẩm nên tránh nếu bị axit uric tăng
Thực phẩm giàu purin
Purin là hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm hàng ngày. Khi được đưa vào cơ thể, purin sẽ bị phân hủy và tạo ra acid uric – một yếu tố chính dẫn đến bệnh gout nếu tồn tại với nồng độ cao. Vì vậy, một chế độ ăn chứa hàm lượng cao purin duy trì trong thời gian dài liên tục có thể làm tăng cao nồng độ acid uric, từ đó làm gia tăng nguy cơ bệnh gout.
Không giống như các loại hạt có lợi, lạc chứa đến 80mg purine, vì vậy có thể làm tăng acid uric. Ngoài ra, nhóm thực phẩm giàu purin còn bao gồm: thịt thú rừng, cá ngừ, cá mòi, cá hồi, cá tuyết, cá trích, thịt xông khói, thực phẩm chế biến từ sữa, thịt đỏ, nội tạng động vật và cả đồ uống có đường. Nếu bạn đang thắc mắc axit uric cao kiêng ăn gì, thì đây là những thực phẩm nên hạn chế đầu tiên.
Một số loại thuốc làm tăng acid uric
Không chỉ thực phẩm, một số loại thuốc cũng có thể làm tăng acid uric, bao gồm:
- Thuốc lợi tiểu (hay dùng trong điều trị tăng huyết áp)
- Thuốc aspirin liều thấp
- Thuốc ức chế miễn dịch (thường dùng sau ghép tạng)
Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng điều chỉnh phù hợp.
Các loại thịt đỏ
Thịt bò, thịt lợn, thịt dê tuy chứa hàm lượng dinh dưỡng cao protein, giàu vitamin B6, B12 và E, nhưng cũng là nguồn purin đáng kể. Trong quá trình tiêu hóa thức ăn, dưới tác động của chất xúc tác enzym, các nhân purin bị chuyển hóa thành acid uric, góp phần làm tăng nồng độ chất này trong máu.
Thay vì kiêng hoàn toàn, nên có chế độ ăn uống hợp lý và khoa học, bổ sung lượng vừa đủ thịt để tránh thiếu chất do kiêng hoàn toàn thịt đỏ.
Nội tạng động vật
Không nên ăn nội tạng động vật như gan, tim, thận, óc, lòng nếu bạn bị tăng axit uric hoặc đang có nguy cơ mắc gout. Những loại này chứa nhiều protein, cholesterol và chất khoáng, đặc biệt là lượng purin rất cao, có thể khiến tình trạng bệnh nặng thêm.
Thịt gà tây và thịt ngỗng
Hai loại thịt này chứa nhiều vitamin nhóm B, axit amin, phospho và các khoáng chất thiết yếu, nhưng cũng có hàm lượng purin cao. Để đảm bảo không gây tăng acid uric, các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên ăn khoảng 110–175mg thịt gà tây/ngày. Lượng này vừa đủ dinh dưỡng, vừa hạn chế nguy cơ phát bệnh.
Hải sản
Hải sản là nguồn thực phẩm giàu purin, nên cần được kiểm soát chặt chẽ trong khẩu phần ăn. Đặc biệt, nên hạn chế ăn cá ngừ, cá trích, sò, ốc – những loại dễ kích thích tăng acid uric.
Một số loại rau có hàm lượng purin cao
Ít ai ngờ rằng, một số rau củ cũng có thể làm tăng acid uric như:
- Su hào
- Cải xoăn
- Đậu trắng, đậu hà lan, đậu lăng, đậu đen
Dù rau lành tính, nhưng nếu bạn đang băn khoăn acid uric cao nên kiêng ăn gì, thì đừng bỏ qua nhóm rau có purin này trong danh sách kiểm soát ăn uống.
Nên ăn gì để đào thải acid uric và phòng tránh bệnh gout?
Tăng acid uric là tình trạng phổ biến hiện nay, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Đây cũng là nguyên nhân gây bệnh gout hàng đầu. Để duy trì ổn định nồng độ acid uric trong máu, bạn cần lựa chọn thực phẩm thông minh. Vậy ăn gì để giảm axit uric và hỗ trợ đào thải acid uric hiệu quả?
Táo
Táo chứa nhiều acid malic, có khả năng trung hòa acid uric trong cơ thể. Ăn táo nguyên quả, ép nước táo hoặc dùng giấm táo mỗi ngày đều giúp kích thích tăng đào thải acid uric. Nghiên cứu cho thấy uống 03 thìa cà phê giấm táo hằng ngày giúp làm giảm nồng độ acid uric đáng kể.
Dầu ô liu
Không chỉ hỗ trợ đưa nồng độ acid uric về mức bình thường, dầu ô liu còn có tác dụng chống viêm, giảm sưng đau hiệu quả. Bạn có thể nấu chung với thức ăn, xào với rau xanh, hoặc trộn cùng xà lách để hấp thu tốt dưỡng chất.
Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C là một vi chất quan trọng, có khả năng phân hủy acid uric và tăng tốc độ đào thải acid uric qua đường nước tiểu. Đối với người đang gặp tình trạng tăng acid uric máu hoặc đang điều trị bệnh gout, người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu Vitamin C vào thực đơn hàng ngày để hỗ trợ quá trình chuyển hóa và loại bỏ acid uric ra khỏi cơ thể.
Một số thực phẩm giàu dưỡng chất và chứa hàm lượng Vitamin C cao cần được ưu tiên như: kiwi, ớt chuông, cà chua, rau lá xanh, ổi và chanh. Những loại thực phẩm này không chỉ giúp đào thải acid uric qua đường nước tiểu mà còn tăng cường sức đề kháng, giảm viêm và bảo vệ hệ thống khớp.
Song song với đó, người mắc bệnh gout nên chú trọng đến việc ưu tiên ăn thực phẩm nhóm I (hàm lượng purin từ 0 – 15mg purin/100gr) như: ngũ cốc nguyên hạt, bơ, trứng, sữa và pho mát. Đây là các loại thực phẩm ít purin, an toàn và không làm tăng acid uric máu.
Ngoài ra, người bệnh có thể lựa chọn thêm các loại trong nhóm II (chứa 50 – 150mg purin/100gr) gồm: thịt nạc, cá, gia cầm và đậu. Những thực phẩm này cung cấp protein cần thiết cho cơ thể nhưng vẫn kiểm soát tốt lượng purin nạp vào.
Các loại hạt purin thấp
Hạt óc chó, hạnh nhân, macca, hạt điều chứa khoảng 40mg purine, thuộc nhóm các loại hạt purin thấp. Bổ sung các loại hạt này giúp ổn định mức acid uric trong máu. Ngoài ra, nên ăn bơ đậu phộng, trái cây, rau quả, cà phê, sữa ít béo, khoai tây, bánh mì, gạo nguyên hạt – những thực phẩm chứa ít purin tốt cho sức khỏe.
Cà phê
Nghiên cứu tác dụng cà phê cho thấy, phụ nữ uống 1 đến 3 tách cà phê mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh gout thấp hơn 22%, và nếu uống 4 tách cà phê mỗi ngày có thể giảm nguy cơ gout 57%. Bên cạnh đó, cà phê còn hạn chế nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch.
Các loại thịt trắng
Các loại thịt cá sông như cá lóc, cá rô đồng, cá diêu hồng và thịt ức gà đều chứa hàm lượng chất đạm cao nhưng lại rất ít purin, giúp chống lại quá trình kết tủa của axit uric – rất tốt cho người bị bệnh gout.
Trứng
Trứng cung cấp nhiều canxi cho xương, đồng thời ít purin, là thực phẩm phù hợp với người bị bệnh gout. Bạn có thể chế biến linh hoạt trong thực đơn hằng ngày.
Trà xanh
Trà xanh có tác dụng thúc đẩy sự hình thành nước tiểu, từ đó đẩy nhanh quá trình đào thải acid uric ra ngoài. Uống 1 – 2 tách trà xanh mỗi ngày có thể hỗ trợ giảm acid uric hiệu quả.
Quả anh đào
Một nghiên cứu trên 633 người bị Gout cho thấy, ăn quả anh đào giúp giảm 35% nguy cơ bùng phát cơn gout cấp. Khi kết hợp điều trị gout bằng thuốc Allopurinol với anh đào, nguy cơ tái phát cơn gout có thể giảm đến 75%.
Nhóm thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ hấp thụ acid uric trong máu và hỗ trợ đào thải qua đường thận tiết niệu. Những thực phẩm giàu chất xơ gồm: yến mạch, việt quất, cần tây, cà rốt, cam, táo… Hãy bổ sung nhiều chất xơ mỗi ngày để cải thiện sức khỏe.
Sản phẩm từ sữa và đậu nành
Các loại như phô mai, sữa chua, váng sữa, kem tươi… từ sữa và đậu nành có khả năng hỗ trợ giảm hàm lượng acid uric trong máu.
Uống đủ nước
Uống đủ nước, tối thiểu 2 lít/ngày giúp đào thải acid uric qua đường tiết niệu hiệu quả, đồng thời phòng tránh nhiều bệnh lý khác.
Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý
Béo phì là yếu tố nguy cơ tăng mắc bệnh gout, đồng thời liên quan đến rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol, dễ gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim. Do đó, cần kiểm soát cân nặng bằng chế độ ăn uống khoa học và vận động hợp lý.
Những việc cần làm để kiểm soát chỉ số acid uric hiệu quả
Ngoài việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, người bệnh cần tích cực thực hiện biện pháp hỗ trợ nhằm kiểm soát chỉ số acid uric trong máu một cách tốt nhất. Đặc biệt, việc duy trì thói quen uống nhiều nước rất quan trọng, khuyến nghị từ 8 – 16 ly/ngày, chiếm ít nhất 50% tổng lượng chất lỏng nạp vào cơ thể mỗi ngày. Đồng thời, nên bổ sung các thức uống giàu Vitamin C như nước cam, nước quýt giúp giảm nồng độ acid uric trong máu hiệu quả.
Giảm cân cũng là một biện pháp rất quan trọng, bởi thừa cân tăng nguy cơ hình thành bệnh gout. Ngay cả khi đã áp dụng chế độ ăn hạn chế purin, người mắc bệnh thừa cân hoặc mắc bệnh béo phì vẫn có thể khiến bệnh gout có khả năng tiến triển nhanh chóng nếu không kiểm soát tốt.
Ngoài ra, cần đặc biệt chú ý thuốc làm tăng acid uric trong cơ thể. Một số loại thuốc và thực phẩm chức năng phổ biến như: Aspirin, thuốc lợi tiểu, Vitamin B3 (niacin), thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ: Cyclosporine, Tacrolimus), thuốc điều trị bệnh lao (Pyrazinamide), thuốc điều trị bệnh Parkinson (Levodopa), cùng các loại thuốc chẹn beta, thuốc ức chế ACE và các loại thuốc huyết áp khác đều có thể tăng khả năng tích tụ acid uric.
Việc kiểm tra chỉ số đường huyết định kỳ cũng không thể bỏ qua vì tăng acid uric máu liên quan chặt chẽ với bệnh tiểu đường và nhiều biến chứng liên quan. Mặt khác, lượng đường trong máu cao làm trầm trọng triệu chứng bệnh gout nên việc kiểm tra huyết áp thường xuyên, ngay cả khi không bị đái tháo đường là rất cần thiết.
Bệnh viện hiện nay được trang bị hệ thống máy móc chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm; cùng hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet giúp phát hiện sớm tổn thương và điều trị hiệu quả bệnh lý cơ xương khớp nói chung và bệnh gout nói riêng.
Ngoài việc dùng thuốc điều trị bệnh, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy quá trình lành bệnh nhanh hơn. Một chế độ dinh dưỡng tốt không chỉ giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết mà còn giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Vì vậy, hãy chủ động thiết lập chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh để duy trì sức khỏe tốt và kiểm soát acid uric hiệu quả.
Hotline