Bạn có gặp khó khăn khi nhìn vào ban đêm? Mọi vật xung quanh mờ ảo, như thể bạn đang dò đường trong bóng tối với cây gậy dò đường? Đó có thể là triệu chứng của quáng gà, một rối loạn thị giác ảnh hưởng đến khả năng nhìn trong bóng tối. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quáng gà, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị và phòng ngừa.
Quáng gà là gì?
Quáng gà còn được gọi là hemeralopia, là tình trạng giảm thị lực trong bóng tối hoặc ánh sáng yếu. Mắt, cụ thể là võng mạc, không thể thích nghi với ánh sáng yếu, gây khó khăn khi nhìn rõ ban đêm. Không phải là mù hoàn toàn, quáng gà chỉ là suy giảm khả năng nhìn trong điều kiện thiếu sáng. Khả năng nhìn trong bóng tối phụ thuộc vào tế bào que nằm trên võng mạc. Khi ánh sáng yếu, tế bào que đảm nhận vai trò tiếp nhận ánh sáng và gửi tín hiệu đến hệ thị giác. Nếu tế bào que gặp vấn đề, thị lực ban đêm sẽ bị ảnh hưởng.
Quáng gà có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người già. Tình trạng này gây khó khăn đặc trưng khi di chuyển từ môi trường sáng sang tối. Người bị quáng gà thường không thể nhìn rõ khuôn mặt hoặc vật thể trong điều kiện ánh sáng yếu. Điều này ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là lái xe ban đêm. Quáng gà không phải lúc nào cũng là bệnh lý nghiêm trọng. Đôi khi, nó chỉ đơn giản là triệu chứng của thiếu vitamin A. Tuy nhiên, quáng gà cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý mắt nghiêm trọng hơn như thoái hóa võng mạc, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp (bệnh Glôcôm), viêm võng mạc sắc tố.

Các nguyên nhân chính gây quáng gà
Thiếu Vitamin A
Cơ thể người cần Vitamin A để tạo ra rhodopsin. Rhodopsin là một sắc tố trong tế bào que của võng mạc, giúp mắt nhìn rõ ban đêm. Thiếu Vitamin A ảnh hưởng đến tế bào que, gây giảm thị lực trong bóng tối. Thực phẩm giàu Vitamin A như gan, trứng, sữa, rau củ màu cam, vàng… rất tốt cho sức khỏe mắt.
Các bệnh về mắt
Một số bệnh về mắt như thoái hóa võng mạc, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp (Glôcôm), viêm võng mạc sắc tố… đều có thể gây quáng gà. Những bệnh này ảnh hưởng đến hệ thị giác, làm giảm khả năng nhìn trong bóng tối. Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh về mắt, bảo vệ thị lực tốt trong điều kiện ánh sáng yếu/tối.
Bệnh lý khác và di truyền
Một số bệnh lý khác như bệnh tiểu đường, khô mắt cũng có thể gây suy giảm thị lực, bao gồm cả quáng gà. Một số dạng quáng gà di truyền hiếm gặp cũng là nguyên nhân gây giảm thị lực ban đêm. Quáng gà do hội chứng Usher, quáng gà do tác dụng phụ của một số loại thuốc tăng nhãn áp, quáng gà do bệnh Keratoconus là một số ví dụ. Quáng gà di truyền hiếm gặp thường kèm theo ám điểm.
Các yếu tố khác
Ngoài ra, một số yếu tố khác như lão hóa, chấn thương mắt, phẫu thuật mắt, tác dụng phụ của một số loại thuốc cũng có thể góp phần gây quáng gà. Chăm sóc mắt đúng cách, dinh dưỡng cho mắt hợp lý là cách tốt nhất để phòng ngừa quáng gà và các bệnh về mắt phổ biến.
Quáng gà có chữa được không?
Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh về mắt và rối loạn thị giác. Bác sĩ sẽ đánh giá sức khỏe hệ thị giác, kiểm tra võng mạc, thủy tinh thể và các bộ phận khác của mắt. Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Một số phương pháp điều trị quáng gà bao gồm:
Bổ sung vitamin A: Nếu thiếu vitamin A là nguyên nhân, bổ sung vitamin A qua thực phẩm hoặc thuốc sẽ giúp cải thiện khả năng nhìn trong bóng tối.
Điều trị bệnh nền: Nếu quáng gà là triệu chứng của bệnh về mắt khác như glôcôm, đục thủy tinh thể, cần điều trị bệnh nền. Phẫu thuật mắt có thể là cần thiết trong một số trường hợp.
Thay đổi lối sống: Chăm sóc mắt đúng cách, dinh dưỡng cho mắt hợp lý và bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng mạnh cũng quan trọng.
Điều trị các nguyên nhân khác: Quáng gà cũng có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc tăng nhãn áp, bệnh Keratoconus, hội chứng Usher, hoặc quáng gà di truyền hiếm gặp. Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể.

Quáng gà có phải đeo kính không?
Kính mắt giúp điều chỉnh thị lực bình thường, chứ không trực tiếp chữa quáng gà. Nếu bạn bị cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị kèm theo quáng gà, đeo kính sẽ giúp cải thiện thị lực nói chung, bao gồm cả thị lực ban đêm. Nhưng kính mắt không phải là cây gậy dò đường thần kỳ cho tất cả các trường hợp quáng gà.
Cách phòng ngừa quáng gà bảo vệ thị lực ban đêm
Bước 1: Dinh dưỡng cho mắt
Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe võng mạc và tế bào que, yếu tố quan trọng cho khả năng nhìn trong bóng tối. Cơ thể người cần vitamin A để sản xuất rhodopsin, một sắc tố trong tế bào que giúp mắt thích nghi với bóng tối/đêm. Thiếu vitamin A là nguyên nhân phổ biến gây quáng gà (hemeralopia), làm giảm thị lực ban đêm.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A như gan, trứng, sữa, cà rốt, rau lá xanh đậm. Kết hợp đa dạng thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho mắt và cơ thể.
Bước 2: Bảo vệ mắt khỏi tác nhân gây hại
Ánh sáng mặt trời mạnh, đặc biệt là tia UV, có thể ảnh hưởng đến thủy tinh thể và võng mạc, gây suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa. Các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc, tăng nhãn áp (glôcôm), viêm võng mạc sắc tố đều có thể ảnh hưởng đến thị lực, bao gồm cả thị lực ban đêm.
Đeo kính mắt bảo vệ khi ra ngoài trời nắng. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mạnh. Khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các bệnh về mắt phổ biến và điều trị kịp thời.
Bước 3: Chăm sóc mắt đúng cách
Khô mắt, một triệu chứng thường gặp, cũng có thể làm giảm thị lực, gây khó thích nghi với ánh sáng yếu. Chăm sóc mắt đúng cách giúp duy trì thị lực bình thường và phòng ngừa các rối loạn thị giác.
Nhỏ nước mắt nhân tạo khi cần thiết để giữ ẩm cho mắt. Nghỉ ngơi thường xuyên khi làm việc với máy tính hoặc điện thoại. Thực hiện các bài tập mắt để giảm mỏi mắt.
Thực phẩm tốt cho người bị quáng gà
Thực phẩm giàu Vitamin A
Gan động vật: Gan bò, gà, lợn giàu vitamin A. Một khẩu phần nhỏ gan cung cấp lượng vitamin A đáng kể. Lưu ý không nên ăn quá nhiều gan vì có thể gây dư thừa vitamin A.
Rau củ quả màu cam, vàng: Cà rốt, bí đỏ, khoai lang, xoài chứa nhiều beta-carotene, tiền chất của vitamin A. Cơ thể người chuyển hóa beta-carotene thành vitamin A khi cần. Hãy thêm các loại rau củ quả này vào thực đơn hàng ngày.
Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, rau muống cũng là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào. Ăn rau xanh thường xuyên tốt cho sức khỏe nói chung và hệ thị giác nói riêng.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Quả mọng: Việt quất, dâu tây, mấc chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh và các yếu tố môi trường.
Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt điều, hạt chia giàu vitamin E, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Bổ sung các loại hạt vào chế độ ăn giúp bảo vệ thị lực và giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt.
Cá hồi: Cá hồi giàu axit béo omega-3, có tác dụng chống viêm và bảo vệ võng mạc.
Thực phẩm tốt cho sức khỏe mắt nói chung
Kẽm: Hàu, thịt bò, đậu lăng chứa nhiều kẽm, giúp vận chuyển vitamin A đến võng mạc.
Lutein và Zeaxanthin: Nằm trong lòng đỏ trứng gà và rau bina, lutein và zeaxanthin giúp bảo vệ võng mạc khỏi ánh sáng xanh có hại.

Khi nào cần đi khám bác sĩ về quáng gà?
Bạn gặp khó khăn khi nhìn trong bóng tối? Di chuyển trong đêm như thể cầm cây gậy dò đường? Đừng xem thường. Quáng gà ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc, thậm chí sức khỏe. Biết khi nào cần đi khám bác sĩ là bước đầu tiên để sáng mắt, nhìn rõ ban đêm.
Khó khăn khi nhìn trong bóng tối – Đừng chần chừ!
Giảm thị lực trong bóng tối là triệu chứng rõ ràng nhất. Khó thích nghi với ánh sáng yếu. Võng mạc, nơi chứa tế bào que quan trọng cho thị lực ban đêm, bị ảnh hưởng. Nguyên nhân đa dạng, từ thiếu vitamin A, bệnh về mắt như thoái hóa võng mạc, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, viêm võng mạc sắc tố đến tác dụng phụ của thuốc. Nếu thị lực ban đêm suy giảm, hãy đi khám ngay.
Triệu chứng của bệnh nền – Cảnh báo nguy hiểm!
Quáng gà có thể là triệu chứng của bệnh nền nghiêm trọng. Bệnh tiểu đường, khô mắt, suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa (bệnh Glôcôm) đều liên quan đến quáng gà. Nếu quáng gà đi kèm triệu chứng khác như rối loạn thị giác, đau mắt, nhìn mờ, hãy đi khám bác sĩ ngay. Đừng để quáng gà che khuất các bệnh lý mắt nghiêm trọng hơn.
Quáng gà đặc trưng – Cần chẩn đoán chính xác!
Quáng gà do hội chứng Usher, tác dụng phụ của một số loại thuốc tăng nhãn áp, bệnh Keratoconus, hoặc di truyền hiếm gặp đều có biểu hiện đặc trưng. Ví dụ, quáng gà có kèm theo ám điểm, khó khăn khi di chuyển từ môi trường sáng sang tối, thường không thể nhìn rõ khuôn mặt hoặc vật thể trong điều kiện ánh sáng yếu. Nếu gặp các khó khăn đặc trưng này, cần đi khám để được chẩn đoán chính xác.